Baş ağrısı tedavisi | Uzman Dr. Derya CAN

Baş ağrısı tedavisi

Baş ağrısı toplumda sık görülen ağrı şikayetlerinden biridir. Toplumda görülme sıklığı %90’a kadar çıkmaktadır. Çoğu kişi hayatının en az bir döneminde baş ağrısı şikayeti yaşamıştır. Gerek genetik faktörler gerek çevresel faktörler gerekse stres bu ağrının kaynağı olabilir.

Ağrının kaynağının beyindeki bir hadiseden kaynaklanıp kaynaklanmadığı mutlaka araştırılmalıdır.

Baş ağrısının birçok çeşidi olmakla beraber en çok karşılaşılanlar gerilim tipi ve migren ağrılarıdır. Bazen birkaç gün süren ses, ışık ve diğer etkenlerle artan şiddette olabilir. Kişilerin günlük yaşam aktivitelerini engelleyebilir. Bu hastalarda altta yatan nedenler iyi araştırılmalıdır. Beyindeki tümörden tutun da metabolik bir bozukluğa kadar birçok sebebi olabilir.

Altta yatan bir organik patolojisi olmayan hastalarda iyi bir fiziki muayene yapılırsa ağrının sebebinin miyofasiyal ağrı sendromu olduğu görülmektedir.

Baş ağrısı bazı kişilerde günlük aktiviteleri etkileyebilmekte kişiler ağrı nedeniyle günlük yaşantısını idame ettirememektedir.

Baş ağrısında tanımlanmış 14 tip ve bunların da 100’ e yakın alt tipi mevcuttur. Kabaca 2 alt tipe ayrılabilir baş ağrıları: Primer (altta yatan sebep olmayan) ve sekonder (altta yatan bir sebep olan)

Sekonder baş ağrılarının birden çok nedeni olabilir. Bazıları acil müdahale gerektiren durumlar olabilir. Hipertansiyona bağlı, enfeksiyona bağlı (menenjit, ensefalit, sinüzit gibi), beyindeki durumlara bağlı (beyin kanaması, damar genişlemesi, tümöral kitle gibi) 

Baş ağrısında acil durum kabul edilip hemen müdahale edilmesi gereken durumlar;

• 10 yaş altında ve 50 yaş üstünde ani başlayan baş ağrısı
• Şiddeti giderek artan beraberinde konuşma-algı bozukluğu olan baş ağrıları
• Şiddetli bulantı ve kusmanın eşlik ettiği ani başlangıçlı ağrılar
• Önceki ağrılardan farklı olup şiddeti ve süresi artan ağrılar
• Aktivite-efor sonrası (egzersiz, cinsel ilişki, tuvalette ıkınma sonrası) başlayan şiddetli ağrılar
• Ateşin eşlik ettiği (39 derece ve üzeri) ve beraberinde ense sertliğinin de olduğu (çeneyi göğüse değdirememe- ensede sertlik ) ağrılar
• baş ağrısı
  ile görme bozuklukları da eşlik ediyorsa

Sekonder baş ağrılarında altta yatan bir neden vardır ve öncelikle bu nedenin tedavi edilmesi gerekmektedir. Altta yatan nedene göre; mesela hipertansiyona bağlı baş ağrılarında iç hastalıkları veya kardiyoloji hekimine; beyinde damar genişlemesi-tümörün kitlene vb durumlarda beyin cerrahisi veya nöroloji hekimine başvurularak tedavinin düzenlenmesi gerekmektedir.

Primer baş ağrılarında migren, küme tipi ve gerilim tipi baş ağrıları bulunmaktadır.

Migren tipi baş ağrısı tedavisi
Migren tipi baş ağrıları auralı ve aurasız migren

olarak ikiye ayrılmaktadır. Auralı migrende genellikle baş ağrısı başlamadan önce bazı belirtiler görülmekte ve hasta ağrısının başlayacağını hissetmektedir.

Ağrı olduktan sonra sıklıkla 2-3 gün günlük yaşantıları etkilenmekte karanlık ve sessiz bir odada yatma ihtiyacı hissetmektedirler. Bazı hastalarda bulantı şikayeti de olabilir. 

Sıklıkla kadın hastalarda görülmekle beraber adet dönemlerinde premenstruel migren de gözlemlenebilir. Kadınlarda hormonal değişiklikler migreni tetikleyebilmektedir.

Migren belli dönemlerde atak olarak gelip birkaç gün sürebilmektedir. Hastalara basit ağrı kesiciler başlanarak ilerleyen dönemlerde migren için özel ilaçlar, antidepresan

da verilebilmektedir.

Ancak bu ilaçların uzun süreli kullanımı sonrası artık ağrıları azaltmamaya başlamaktadır. 

Bazı yiyecek ve içecekler migren tipi ağrıları tetiklemektedir. Çikolata, bazı peynir tipleri ve şarap gibi. Stres zaten tetikleyicilerin başında gelmektedir.

Küme tipi baş ağrısı tedavisi

Sıklıkla tek taraflı olup göz arkasından başlayan, gözde sulanma-yaşarma ve burunda akıntı gibi şikayetlerle devam eden ağrı tipidir.

Sıklıkla 20-40 yaş arası erkeklerde görülür. Gün içinde 3 saate kadar süren ataklarla 6 haftaya kadar sürebilmektedir. Altta yatan neden sıklıkla bulunamamıştır.

Gerilim tipi baş ağrısı tedavisi

Altta yatan herhangi bir sebep olmaksızın baş bölgesinde basınç hissi oluşturan bir ağrı şeklidir. Stres, uykusuzluk ve yorgunlukla tetiklenebilir.

Kafa bölgesinde- şakaklarda doluluk ve basınç hissi ile giden ışık ve sesten etkilenen bir ağrı şeklidir ancak migrendeki gibi bulantı-kusma şikayetleri görülmemektedir. Boyun bölgesindeki kaslarda gerginlik ve ağrı da hissedilebilir.

DİĞER BAŞ AĞRISI NEDENLERİ

Boyun bölgesinde boyun fıtığı, boyunda düzleşme gibi durumlarda boyun bölgesindeki kaslarda da sıkışma ve tetik noktalar oluşacağı için bu durumlar baş ağrısı olarak yansıyabilmektedir.

Bazı hastalar farkında olmadan veya geceleri dişi sıkmakta buna bağlı çene eklemindeki ağrılar kulağa, boyna ve baş bölgesine yayılabilmekte ve diğer ağrılarla karışmaktadır.

Trigeminal nevralji özellikle şakaklarda ciddi ağrı yapmakta ileri vakalarda ağzını açamama, yemek yiyememe, o bölgeye dokunamadan hatta gözlük takamama durumlarına gelebilmektedirler.

Boyun-sırt bölgesindeki kaslarda ciddi gerginliği olan hastalarda; sırta ,  boyna , baş bölgesinde hatta kol ve ele kadar vuran ağrılar olabilmektedir.

Baş ağrısı tedavisi

Tedavi olarak baş ağrısı olan hastalarda eğer altta yatan bir hastalığı yoksa öncelikle ağrının nereden kaynaklandığı fiziki muayene ile tespit edilir. Hastanın boyun MR gibi tetkikleri incelenir. Fiziki muayene neticesinde tespit edilen bölgelere proloterapi tedavisi uygulanarak o bölgelerde yeniden yapılanma ve onarım sağlanarak ağrının sebebi tedavi edilmektedir. Kişinin baş ağrıları ne kadar uzun süredir mevcutsa ve atak sıklığı-atağın süresi ne kadar çoksa tedavisi de o kadar uzun soluklu olacaktır. 

Tedaviler ve tedavi bölgeleri kişiye özel planlanmakta olup kişinin vücudunun iyileştirme kapasitesine bağlı olarak iyileşme süreci de farklılık göstermektedir.

Bu ağrıların çoğu boyun bölgesinden ve baş bölgesinin arkasından (ense bölgesinden) kaynaklanmaktadır. Bu bölgelere uygulanacak tedaviler baş ağrılarının da geçmesini sağlayacaktır. Hastalarda öncelikle ağrılarının sıklığında azalma oluyor, daha az ilaç kullanmaya başlıyorlar, bir ay içerisinde geçirdikleri ağrı ataklarının sayısı azalıyor, ilerleyen seanslarda da ağrıyı kesmek için ilaç kullanmayı bırakıp nadiren ağrı yaşadıkları bir döneme geçiş yapıyorlar.

Bu süreçte en önemli hususlardan biri hastanın tedaviyi net olarak biliyor olması ve sabır gösterebilmesidir. Proloterapi bir ağrı kesici yöntem değildir. Hasta bunu bilerek ilk seanslarda ağrılarının bıçak gibi kesilmeyeceğinin farkında olmalıdır. Önerilerimizi tam olarak yapıp kendisine dikkat eden hastalardan çok daha hızlı sonuç alınmaktadır.

Her migrenin gerçek migren olmadığı gibi her baş ağrısı da Proloterapi ile tedavi edilmez. Ancak muayenemizden sonra tedaviye başladığımız hastalarda da vücudun hafızasını uyararak özüne dönüş sağlanmasıyla ağrılar çözülmektedir.

Bazı hastalarda ise baş bölgesindeki ağrılar kronik sinüzitten, diş sıkmadan, trigeminal nevraljiden, çene eklemindeki ağrılardan kaynaklanabilir. Özellikle diş sıkma gibi durumlarda uygulanan botox gibi tedaviler geçici olmaktadır. İlacın etkisi geçtiğinde tekrar kaslarda kasılma ve ağrılar oluşmaktadır. Ancak proloterapi gibi tedaviler bu şikayetlerde kalıcı düzelmeler sağlayabilir.

Hacamat, sülük ve fizyoterapi gibi tedaviler semptomları rahatlatmak için kullanılabilir.

Gebe ve emzirenlerde bu tedaviler uygulanmamaktadır.