Ankilozan spondilit, omurga ve eklemleri etkileyebilen kronik bir romatizmal hastalıktır. Genel olarak hareket kısıtlılığı, ağrı ve yaşam kalitesinde düşüşe yol açabilir. Erken dönemde fark edilmesi ve uygun yaklaşımlarla yönetilmesi, hastaların günlük yaşamlarını daha rahat sürdürmelerine yardımcı olur.
Ankilozan Spondilit Tedavisi
Ankilozan Spondilit Nedir?
Ankilozan spondilit, omurgayı ve leğen kemiği ile omurga arasındaki eklemleri (sakroiliak eklemler) hedef alan, kronik ve ilerleyici bir iltihaplı romatizma türüdür. Omurgada başlayan bu iltihaplanma, zamanla omurların kaynaşmasına (ankiloz) neden olabilir ve bu da duruş bozukluklarına, hareket kısıtlılıklarına ve “bambu omurga” olarak bilinen sertleşmiş bir yapı oluşumuna yol açabilir.
Ankilozan spondilit hastalığında, bağışıklık sistemi yanlışlıkla omurgadaki bağ dokularına saldırır. Özellikle omurga, kalça, boyun ve sırt bölgelerinde sabahları artan tutukluk ve uzun süreli hareketsizlik sonrası şiddetlenen ağrılar hastalığın en yaygın belirtilerindendir. Bu ağrılar genellikle hareket ettikçe azalır, bu da iltihaplı romatizmal hastalıkları mekanik ağrılardan ayıran önemli bir ipucudur.
Ankilozan Spondilit Neden Olur?
Ankilozan spondilit, özellikle omurga ve sakroiliak eklemleri etkileyen, kronik iltihapla seyreden bir romatizmal hastalıktır. Hastalığın kesin nedeni henüz tam olarak bilinmemekle birlikte, bilimsel bulgular genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin birlikte rol oynadığını göstermektedir.
Ankilozan spondilit gelişiminde en güçlü risk faktörü, HLA-B27 geni olarak bilinen spesifik bir genetik belirteçtir. Bu geni taşıyan bireylerde ankilozan spondilit görülme riski daha yüksektir. Ancak, HLA-B27 genine sahip olmak tek başına hastalığın ortaya çıkması için yeterli değildir; bu genetik yatkınlığın, çevresel tetikleyicilerle birleşmesi sonucunda bağışıklık sistemi anormal bir şekilde aktive olabilir.
Bazı hipotezlere göre, bağışıklık sistemi HLA-B27 genetik zemine sahip bireylerde bazı bağırsak bakterilerine karşı aşırı yanıt vererek vücudun kendi dokularına saldırmaya başlar. Bu da özellikle omurga çevresindeki dokularda otoimmün iltihaplanma sürecini tetikleyebilir. Klebsiella pneumoniae gibi bakterilerle geçirilen enfeksiyonların ya da bağırsak florasındaki bozulmaların hastalığı başlatıcı etkisi olabileceği düşünülmektedir.
Ayrıca Crohn hastalığı, ülseratif kolit ve sedef hastalığı (psoriasis) gibi bazı otoimmün ve inflamatuvar hastalıkların da ankilozan spondilit ile birlikte görülme eğilimi, bağışıklık sistemi dengesizliklerinin bu süreçte önemli rol oynadığını ortaya koymaktadır.
Ankilozan Spondilit Belirtileri Nelerdir?
Ankilozan Spondilit Belirtileri Nelerdir?Ankilozan spondilit, genellikle omurga ve eklemleri etkileyen kronik bir iltihaplı romatizmal hastalıktır. Belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterebilse de, genellikle sırt ve bel bölgesinde ağrı, sertlik ve hareket kısıtlılığı ile kendini gösterir. Bu semptomlar, hastalığın erken teşhis ve yönetimi için önemli ipuçları sağlar.
En Yaygın Ankilozan Spondilit Belirtileri:
Kronik Bel ve Sırt Ağrısı:
Genellikle leğen kemiği, bel ve sırt bölgesinde hissedilir. Ağrılar genellikle sabah saatlerinde veya uzun süre hareketsiz kalındığında şiddetlenir. Hareketsizlik ağrıyı artırırken, egzersiz ve hareket ağrıyı hafifletir.
Sabah Tutukluğu ve Sertlik:
Güne başlarken belde ve sırt bölgesinde tutukluk hissi sık görülür. Bu tutukluk genellikle yarım saatten uzun sürer.
Kamburlaşma (Postür Bozukluğu):
Omurgada meydana gelen iltihaplanma ve sertleşmeler, zamanla öne eğik, kambur bir duruşa neden olabilir.
Hareket Kısıtlılığı:
Omurganın esnekliği azalır. Eğilme, çorap giyme gibi basit günlük hareketlerde bile zorluk yaşanabilir.
Nefes Darlığı ve Göğüs Ağrısı:
Göğüs kafesi sertleştiğinde, nefes alıp vermek zorlaşabilir. Göğüs ağrısı veya nefes alma sırasında hissedilen rahatsızlık yaygındır.
Yorgunluk ve Halsizlik:
Vücuttaki kronik iltihaplanma, enerjinin düşmesine neden olur. Bu da gün içinde bitkinlik, halsizlik ve isteksizlikle kendini gösterir.
Göz İltihabı (Üveit):
Ankilozan spondilit hastalarının bir kısmında gözde kızarıklık, bulanık görme, ışığa hassasiyet ve ağrı gibi belirtilerle üveit gelişebilir.
Sindirim Sistemi Sorunları:
Bazı hastalarda karın ağrısı, kramp, ishal gibi sindirim sistemi problemleri de görülebilir. Bu durum genellikle hastalığın bağırsak sistemiyle ilişkili türlerinde ortaya çıkar.
