Boyun kireçlenmesi, tıpta “servikal spondiloz” olarak adlandırılan ve yaşla birlikte yaygın görülen rahatsızlıklar arasındadır. Boyun omurlarında, eklemlerinde ve disklerde meydana gelen dejeneratif değişiklikleri tanımlar. Bu durum görülme olasığı özellikle orta yaş ve sonrasında daha yüksektir. Uygun tedavi ve yaşam tarzı düzenlemeleri ile şikâyetlerin kontrol altına alınması mümkündür.
Boyun Kireçlenmesi Nedir?
Servikal spondiloz, boyun bölgesindeki omurga yapılarının zamanla yıpranması sonucunda gelişir. Boyun omurları arasındaki diskler yaşla birlikte su kaybeder, küçülür ve esnekliğini kaybeder. Bu süreçte kemiklerde çıkıntılar (osteofitler) oluşabilir, bağ dokular kalınlaşabilir ve eklem yüzeyleri yıpranabilir. Bu tür değişimler, boyunda ağrıya eşlik eden tutukluk ve hareketlerde azalmaya yol açabilir.
İlerleyen vakalarda yalnızca boyunla sınırlı kalmayıp, kola doğru yayılan ağrılar da görülebilir. Bu durum omurilikten çıkan sinir köklerinin baskı altında kalmasından kaynaklanır. Omurilik basısı geliştiğinde uyuşma, kas güçsüzlüğü, denge bozuklukları gibi ciddi nörolojik bulgular ortaya çıkabilir.
Boyun kireçlenmesi yalnızca yaşlanmanın doğal bir sonucu olarak değil, yaşam kalitesini etkileyebilecek bir rahatsızlık olarak da değerlendirilmelidir.
Boyun Kireçlenmeninin Belirtileri Nelerdir?
Boyun kireçlenmesi (servikal spondiloz), her bireyde farklı şiddette ve farklı belirtilerle ortaya çıkabilir. Bazı kişilerde hiçbir şikâyet görülmezken, bazılarında günlük yaşamı zorlaştıran ağrı ve hareket kısıtlılığı yaşanabilir. En sık görülen belirtileri şu şekilde listelenebilir:
- Boyun ağrısı ve tutukluk: Özellikle sabahları uyanınca veya uzun süre hareketsiz kalındığında daha belirgindir.
- Boyun hareketlerinde kısıtlılık: Başın sağa, sola ya da arkaya çevrilmesi sırasında zorlanma olabilir.
- Omuz, kol veya sırta yayılan ağrı: Sinir köklerinin baskı altında kalmasıyla kola doğru yayılan ağrılar hissedilebilir.
- Uyuşma ve karıncalanma: Ellerde ve kolların bazı bölgelerinde hissizlik veya karıncalanma gelişebilir.
- Kas güçsüzlüğü: İleri vakalarda el ve kol kaslarında güç kaybı görülebilir.
- Baş ağrısı: Özellikle ense kökenli ağrılar sık rastlanan belirtilerdendir.
- Denge sorunları ve yürümede zorluk: Omurilik basısı olduğunda nadir ama ciddi bir bulgu olarak ortaya çıkabilir.
Belirtiler genellikle yavaş ilerler ve zamanla şiddetlenebilir. Erken dönemde fark edilmesi, yaşam kalitesinin korunması ve ilerlemenin önlenmesi açısından önemlidir.
Boyun Kireçlenmesi Neden Olur?
Yaşlanma sürecinde omurga yapısında oluşan normal değişiklikler, boyun kireçlenmesine neden olur. Ancak yalnızca yaş faktörü değil, yaşam tarzı ve bazı sağlık durumları da bu süreci hızlandırabilir. En yaygın görülen nedenler şu şekilde listelenebilir:
- Yaşlanma: Omurlar arasındaki disklerin esnekliğini kaybetmesi ve kemiklerde aşınma kireçlenmeyi tetikler.
- Disk dejenerasyonu: Boyun omurları arasındaki disklerin su kaybı ve incelmesi hareketi kısıtlar, ağrıya yol açar.
- Kemik çıkıntıları (osteofitler): Omurgada oluşan küçük kemik çıkıntıları sinirlere baskı yaparak ağrı ve uyuşma oluşturabilir.
- Travmalar: Boyun bölgesine alınan darbeler veya kazalar, ilerleyen dönemde kireçlenmeyi hızlandırabilir.
- Tekrarlayan zorlanmalar: Uzun süre masa başında çalışma, yanlış oturma pozisyonu ve telefon kullanımı boyun eklemlerini zorlar.
- Genetik yatkınlık: Aile öyküsü olan kişilerde daha erken yaşta görülebilir.
- Fazla kilo ve hareketsizlik: Omurga yapısına ek yük bindirerek dejenerasyonu artırır.
Boyun kireçlenmesi çoğunlukla birden fazla etmenin bir araya gelmesinden kaynaklanır. Doğal yaşlanma süreci ile yaşam biçimi riskleri bir araya geldiğinde hastalığın görülmesi riski artar.


