Kienböck hastalığı, nadir görülen ancak el bileğini ciddi şekilde etkileyebilen bir kemik hastalığıdır. Çoğunlukla genç erişkinlerde ortaya çıkar ve erken dönemde yalnızca hafif ağrıya neden olabilir. Ancak ilerledikçe bilekte hareket kısıtlılığı, güç kaybı ve kronik ağrıya yol açabilir. Hastalık fark edilmediğinde yaşam kalitesini düşüren kalıcı sorunlara neden olabileceği için erken tanı büyük önem taşır.
Kienböck Hastalığı Nedir?
Kienböck hastalığı, el bileğinde yer alan lunate kemiğinin kan dolaşımının bozulmasıyla gelişen bir rahatsızlıktır. Lunate kemiği, bilek hareketleri için kritik rol oynayan küçük bir kemiktir. Kan akışı azaldığında bu kemik yeterince beslenemez ve zamanla zayıflar. Süreç ilerledikçe kemikte çökme (avasküler nekroz) görülebilir.
Hastalığın nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, el bileğine sık tekrarlayan darbeler, damar yapısındaki farklılıklar ve travmaların rol oynayabileceği düşünülmektedir. Bu hastalık genellikle tek elde görülür ve özellikle baskın elde daha sık rastlanır. İlerleyen evrelerde, el bileğinde deformite ve osteoartrit gelişebilir.
Kienböck Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Kienböck hastalığı, başlangıçta hafif semptomlarla seyrederken ilerleyen dönemlerde belirgin el bileği sorunlarına yol açabilir. Belirtiler genellikle yavaş gelişir ve zamanla şiddetlenir.
- El bileğinde sürekli veya aralıklı ağrı
- Bilek hareketlerinde kısıtlılık
- Özellikle kavrama gücünde azalma
- Bilekte şişlik veya sertlik hissi
- El ile yapılan işlerde erken yorulma
- İleri evrede deformite ve kireçlenmeye bağlı kalıcı hareket kaybı
Semptomlar genellikle baskın elde daha fazla hissedilir ve hastalık tedavi edilmediğinde günlük yaşam aktivitelerini ciddi ölçüde kısıtlayabilir.
Kienböck Hastalığı Nedenleri Nelerdir?
Kienböck hastalığının kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak, lunate kemiğine kan akışını bozan ya da azaltan çeşitli faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Bu faktörler kemiğin zamanla beslenememesine ve çökmesine yol açabilir.
- Tekrarlayan travmalar: El bileğine alınan darbeler veya düşmeler kan dolaşımını bozabilir.
- Kan damarlarındaki farklılıklar: Bazı kişilerde lunate kemiğini besleyen damarların yapısı zayıf olabilir.
- Aşırı kullanım: Sürekli tekrarlayan el ve bilek hareketleri, mikro travmalara yol açarak riski artırır.
- Yaralanmalar: Önceki bilek kırıkları veya çıkıkları, damar beslenmesini olumsuz etkileyebilir.
- Genetik yatkınlık: Nadiren ailesel eğilimle ilişkili olabilir.
- Sigara kullanımı: Kan dolaşımını olumsuz etkileyerek risk faktörleri arasında yer alabilir.
Bu hastalık genellikle genç erişkinlerde görülür ve tedavi edilmediğinde ilerleyici bir seyir izleyebilir.
Kienböck Hastalığı Neden Olur?
Kienböck hastalığı, el bileğindeki lunate kemiğine giden kan akışının azalması veya tamamen kesilmesi sonucu ortaya çıkar. Bu durum kemiğin yeterli beslenememesine, zayıflamasına ve zamanla çökmesine yol açar. Hastalığın kesin nedeni tam bilinmese de, birden fazla faktörün rol oynadığı düşünülmektedir.
- El bileğine alınan darbeler veya düşmeler
- Önceden geçirilmiş bilek kırıkları ya da çıkıkları
- Lunate kemiğini besleyen damarların yapısal olarak yetersiz olması
- Sürekli tekrarlayan el ve bilek hareketleriyle oluşan mikrotravmalar
- Damar sağlığını olumsuz etkileyen sigara kullanımı veya dolaşım bozuklukları
Bu nedenler tek başına veya birlikte etkili olabilir. Hastalık genellikle genç yetişkinlerde görülür ve zamanında tedavi edilmezse kalıcı eklem sorunlarına yol açabilir.
Kienböck Hastalığının Evreleri
Kienböck hastalığı, Lichtman sınıflaması ile evrelere ayrılır. Bu evreleme, kemikteki hasarın derecesini ve uygulanacak tedavi yaklaşımını belirlemede yol göstericidir.
- Evre 1: Belirgin kemik değişikliği görülmez. Sadece manyetik rezonans (MR) görüntülemede dolaşım bozukluğu saptanabilir. Semptomlar genellikle hafif ağrı ile sınırlıdır.
- Evre 2: Lunate kemiğinde yoğunluk artışı (skleroz) görülür. Kemiğe giden kan akışı ciddi şekilde azalmıştır, fakat henüz çökme başlamamıştır.
- Evre 3A: Lunate kemiğinde çökme vardır, ancak bileğin genel hizalanması bozulmamıştır.
- Evre 3B: Çökme ilerlemiştir ve bilek eklemlerinde hizalanma bozukluğu gelişmiştir. Hareket kısıtlılığı ve ağrı daha belirgin hale gelir.
- Evre 4: Hastalık ilerlemiş ve bilekte artrit (kireçlenme) gelişmiştir. Kalıcı fonksiyon kaybı görülebilir.
Bu evreleme sayesinde, erken dönemde konservatif tedavi seçenekleri, ileri evrede ise cerrahi yöntemler planlanır.