Omuz artriti tedavisi, eklem kıkırdağının aşınmasıyla oluşan ağrı, tutukluk ve hareket kısıtlılığını gidermeyi amaçlar. Tedavi süreci hastalığın şiddetine göre düzenlenir; ilaçlar, fizik tedavi, egzersizler, enjeksiyon tedavileri veya cerrahi yöntemler uygulanabilir. Amaç, eklem fonksiyonunu koruyarak yaşam kalitesini artırmaktır.
Omuz Artriti Nedir?
Omuz artriti, omuz ekleminde yer alan kıkırdak dokusunun zamanla yıpranması veya hasar görmesi sonucu kemik yüzeylerinin birbirine sürtünmesiyle oluşan iltihaplı ve dejeneratif bir eklem hastalığıdır. Bu durum genellikle glenohumeral eklem (kol kemiği ve kürek kemiği arasındaki ana eklem) ile akromioklaviküler eklemi etkiler.
Kıkırdak dokunun incelmesiyle birlikte eklem aralığı daralır, kemik uçlarında sürtünme artar ve bu da ağrı, sertlik ve hareket kısıtlılığına yol açar. Hastalık ilerledikçe eklem çevresinde osteofit (kemik çıkıntısı) oluşumu görülebilir. Omuz artriti genellikle yaşlanma, tekrarlayan omuz yaralanmaları, romatoid artrit, rotator kılıf yırtıkları veya geçirilmiş travmalar sonucu ortaya çıkar.
Zamanında tanı konulmadığında, hastalık günlük yaşam aktivitelerini ve kol hareketlerini ciddi şekilde kısıtlayabilir. Ancak erken dönemde yapılan doğru tedaviyle ağrı azaltılabilir, eklem fonksiyonu korunabilir ve hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir.
Omuz Artriti Belirtlileri Nelerdir?
Omuz artriti, yavaş ilerleyen bir hastalık olup genellikle zamanla artan ağrı ve hareket kısıtlılığı ile kendini gösterir. Belirtiler, eklemdeki kıkırdak kaybı ilerledikçe şiddetlenir ve günlük aktiviteleri zorlaştırabilir. En sık görülen bulgular şunlardır:
- Omuz ağrısı: Özellikle hareketle artar, ileri evrede dinlenme sırasında da devam edebilir.
- Hareket kısıtlılığı: Kolları yukarı kaldırma, arkaya uzanma veya giyinme sırasında zorlanma.
- Tıklama veya sürtünme sesi (krepitasyon): Eklem yüzeylerindeki bozulmadan kaynaklanır.
- Sertlik ve sabah tutukluğu: Özellikle sabah saatlerinde veya uzun süre hareketsizlik sonrası hissedilir.
- Omuz kaslarında zayıflık: Ağrıya bağlı kullanılmama sonucu gelişebilir.
- Gece ağrısı: Uyku sırasında omuz üzerine dönüldüğünde artan rahatsızlık hissi.
İleri evre omuz artritinde hastalar genellikle günlük basit hareketleri bile yapmakta zorlanır; örneğin saç taramak, elbise giymek veya kolu başın üzerine kaldırmak ağrılı hale gelir. Bu belirtiler, hastalığın ilerlemesini durdurmak için erken tedavi ihtiyacının en önemli göstergesidir.
Omuz Artriti Neden Olur?
Omuz artriti, omuz eklemindeki kıkırdak dokunun zamanla aşınması veya hasar görmesi sonucu gelişir. Bu kıkırdak, eklem yüzeyleri arasında kaygan bir yüzey sağlayarak kemiklerin sürtünmeden hareket etmesini sağlar. Kıkırdak yapısının bozulmasıyla birlikte eklem aralığı daralır, sürtünme artar ve iltihaplı bir süreç başlar.
- Yaşlanma (dejeneratif süreç): En sık neden olup kıkırdak dokunun doğal olarak incelmesiyle ilişkilidir.
- Travmalar: Düşme, omuz çıkığı veya kırık sonrası gelişen posttravmatik artrit.
- Romatoid artrit ve diğer iltihaplı eklem hastalıkları: Bağışıklık sisteminin eklem dokusuna saldırması sonucu gelişir.
- Rotator manşet yırtıkları: Uzun süre tedavi edilmediğinde “rotator cuff artropatisi” denilen özel bir artrit formuna yol açar.
- Tekrarlayan hareketler ve aşırı kullanım: Özellikle kol gücüyle çalışan bireylerde veya sporcularda görülür.
- Genetik ve yapısal faktörler: Ailede artrit öyküsü veya eklem yapısında doğuştan gelen farklılıklar.
- Metabolik ve endokrin hastalıklar: Şeker hastalığı, tiroid bozuklukları ve gut hastalığı gibi durumlar eklem sağlığını olumsuz etkileyebilir.
Bu nedenlerin her biri omuz ekleminde kronik stres ve mikroskobik hasar oluşturarak kıkırdak yapının bozulmasına, ağrıya ve hareket kaybına yol açar. Erken fark edilip yük azaltıcı önlemler alınmadığında hastalık ilerleyerek kalıcı eklem deformasyonuna dönüşebilir.
