
Prepatellar bursit, diz kapağının hemen önünde yer alan bursanın iltihaplanması sonucu ortaya çıkan ağrılı bir durumdur. Genellikle uzun süre diz çökerek çalışan kişilerde veya diz üzerine alınan darbeler sonrasında görülür. Tedavide ağrının ve şişliğin hafifletilmesi, diz ekleminin normal hareketinin geri kazandırılması amaçlanır. Bu yazıda, prepatellar bursiti tüm yönleriyle ele alınacaktır.
Prepatellar Bursit (Diz Bursit) Nedir?
Prepatellar bursit, diz kapağının hemen önünde bulunan prepatellar bursa adı verilen küçük sıvı dolu keseciğin iltihaplanması sonucu gelişen bir rahatsızlıktır. Bu bursa, diz kapağı ile cilt arasında yer alır ve eklem hareketi sırasında oluşan sürtünmeyi azaltarak diz ön yüzeyinin korunmasını sağlar.
Bursanın çeşitli nedenlerle tahriş olması veya enfekte olması, içinde sıvı birikmesine ve şişlik, ağrı, ısı artışı gibi belirtilerin ortaya çıkmasına yol açar. Halk arasında bu hastalık, diz üzerinde uzun süre diz çökerek çalışanlarda sık görüldüğü için “hizmetçi dizi (housemaid’s knee)” olarak da bilinir.
Prepatellar bursit genellikle tekrarlayan mekanik baskı, diz üzerine alınan darbeler, enfeksiyonlar veya iltihaplı romatizmal hastalıklar sonucunda ortaya çıkar. Akut formu birkaç gün içinde iyileşebilirken, tedavi edilmezse kronik hale gelerek sürekli rahatsızlık yaratabilir. Erken dönemde tanı ve uygun tedaviyle hastalık tamamen kontrol altına alınabilir.
Prepatellar Bursit (Diz Bursit) Belirtileri Nelerdir?
Prepatellar bursit, genellikle diz kapağının önünde fark edilen şişlik ve ağrı ile kendini gösterir. Bursa iltihaplandığında dizin ön kısmında sıvı birikimi olur ve bu durum özellikle hareket ederken, merdiven çıkarken veya çömelirken ağrıyı artırır.
- Diz kapağı önünde belirgin şişlik: Cilt altında yumuşak, sıvı dolu bir kabarıklık fark edilir.
- Ağrı ve hassasiyet: Diz üzerine bastırmak veya çömelmekle artar.
- Kızarıklık ve ısı artışı: Bursa bölgesinde iltihaplanmanın göstergesidir.
- Hareket kısıtlılığı: Şişlik ve ağrı nedeniyle diz bükülmekte zorlanır.
- Ciltte gerginlik hissi: Özellikle akut vakalarda belirgindir.
Eğer bursit enfeksiyon kaynaklı (septik bursit) ise tabloya ek olarak ateş, halsizlik ve iltihaplı akıntı gibi sistemik belirtiler de eşlik edebilir. Bu durumda mutlaka tıbbi müdahale gerekir. Erken fark edilen aseptik (enfeksiyonsuz) bursitler genellikle birkaç haftada tamamen iyileşebilir.
Prepatellar Bursit (Diz Bursit) Nedenleri Nelerdir?
Prepatellar bursit, diz kapağının önündeki bursanın tekrarlayan basınç, sürtünme veya darbe sonucu iltihaplanmasıyla ortaya çıkar. Bu durum hem mekanik zorlanma hem de enfeksiyon gibi biyolojik faktörlerle ilişkili olabilir.
- Tekrarlayan diz çökme veya uzun süreli diz üzerinde çalışma: Temizlik, zemin döşeme, bahçıvanlık veya tamir işleri yapanlarda sık görülür.
- Travma: Diz kapağına alınan ani darbeler veya düşmeler bursanın tahriş olmasına neden olabilir.
- Enfeksiyon (septik bursit): Ciltteki küçük bir kesik veya sıyrıktan bakterilerin (özellikle Staphylococcus aureus) bursa içine girmesi sonucu gelişir.
- Romatizmal hastalıklar: Romatoid artrit, gut veya kristal artropatileri bursada iltihabi süreçleri tetikleyebilir.
- Tekrarlayan mekanik stres: Sporcular, özellikle futbolcular ve haltercilerde sık görülür.
- Uygunsuz diz koruması veya yumuşak doku zayıflığı: Sert zeminde diz çökme veya dizlik kullanmama riski artırır.
Bu faktörler bursa içindeki sıvı dengesini bozar, dokuda tahriş ve iltihap oluşturur. Zamanla bursa kalınlaşabilir, sıvı birikimi kronikleşir ve tedavi edilmezse hareket kısıtlılığına yol açabilir.
