Topuk Bursit Tedavisi

Topuk bursiti, topuk arkasında bulunan kaygan sıvı keseciklerinin iltihaplanmasıyla oluşur. Özellikle yürürken veya ayakta uzun süre kalma durumlarında belirgin şekilde ağrıya sebep olur. Tedavi, iltihabı azaltmayı ve dokuların iyileşmesini desteklemeyi amaçlar. Ayrıca nüksetmesinin önlenmesi hedeflenir.

Erken dönemlerde dinlenme, soğuk uygulaması ve uygun ayakkabı seçimi  yeterli olabilir. Ancak daha ileri vakalarda fizik tedavi, ortopedik destekler veya enjeksiyon tedavileri gerekli olabilir. Hastalığın sebebine ve şiddetine göre tedavi yaklaşımı belirlenir.

Topuk Bursit Nedir?

Topuk bursiti, topuk kemiği çevresinde bulunan bursa olarak adlandırılan küçük sıvı keseciklerinin iltihaplanmasıyla oluşur. Bu keseciklerin görevi kemik ile tendon arasındaki sürtünmeyi azaltarak eklem hareketini kolaylaştırmaktır.

İltihap geliştiğinde bu koruyucu yapı şişer, sıvı birikir ve hareketle birlikte topuk arkasında ağrı, hassasiyet ve şişlik görülür. Bu hastalığın en yaygın görülen türü retrokalkaneal bursittir. Bu türde iltihaplanma aşil tendonu ile topuk kemiği arasında oluşur.

Topuk bursiti çoğunlukla koşu, zıplama, uzun süre ayakta kalma ya da sıkı ayakkabı kullanımı gibi tekrarlayıcı baskılardan kaynaklanır. Tedavi edilmediği takdirde aşil tendonu ve çevre dokularda kalıcı tahrişe neden olabilir.

Topuk Bursit Belirtileri Nelerdir?

Topuk bursiti, genel olarak yavaş şekilde başlayan ve yürüyüşle artan ağrıyla kendini gösterir. Belirtiler genellikle topuk arkasında yoğunlaşmaktadır. Özellikle sabah ilk atılan adımlarda veya uzun süre ayakta kalındığında daha belirgin olur. En yaygın görülen belirtileri aşağıdaki şekilde listeledik.

• Topuk arkasında ağrı ve hassasiyet
• Şişlik ve kızarıklık (bursa bölgesinde sıvı birikimiyle)
• Basınca karşı hassasiyet: Ayakkabının topuğa sürtünmesiyle ağrının artması
• Sıcaklık hissi ve hafif yanma
• Yürürken topuk üzerine basamama veya aksama
• Aşil tendonu hareketlerinde ağrı veya sertlik hissi

Yukarıdaki belirtilerden bir veya birkaçının olması durumunda bir uzman doktora danışmanızı tavsiye ederiz. Erken dönemde teşhis edilmesi kronik hale gelmesini önlemek açısından oldukça elzemdir.

Topuk Bursit Neden Olur?

Topuk bursiti, topuk çevresindeki bursa kesesinin tekrarlayan baskı, sürtünme veya travmalar sonucu iltihaplanmasıyla oluşur. Çoğunlukla aşırı yüklenme ve yanlış ayakkabı seçimiyle gelişir. Karşılaşılan en yaygın nedenleri aşağıda yer alan listede bulabilirsiniz.

• Aşırı kullanım: Uzun süreli koşu, zıplama hareketleri veya sert zeminde yapılan egzersiz…
• Uygun olmayan ayakkabılar: Arka kısmı sert veya topuğa baskı yapan ayakkabı modelleri…
• Haglund deformitesi: Topuk kemiği arkasındaki kemik çıkıntısı bursa üzerinde basınç oluşturur.
• Aşil tendiniti: Tendon iltihabı bursa dokusuna yayılabilir.
• Romatizmal hastalıklar: Romatoid artrit veya gut gibi inflamatuvar durumlar bursayı etkileyebilir.
• Tekrarlayan mikrotravmalar: Uzun süreli ayakta kalmalar veya mesleki zorlanmalar…

Zamanla yukarıda saydığımız nedenler iltihaplanmalara ve doku kalınlaşmasına yol açar. Erken dönemde fark edilmediği takdirde ağrı kronikleşebilir ve tendon yapısına da zarar verebilir.

Topuk Bursit Nasıl Tedavi Edilir?

Topuk bursitinin tedavisinde iltihabın azaltılması, ağrının hafifletilmesi ve topuk üzerindeki baskının giderilmesi hedeflenir. Tedavi planı hastalığın şiddetine, nedenine ve eşlikçi diğer tendon sorunlarına göre kişiye özel belirlenir.

Genellikle ilk etapta dinlenme, buz uygulaması, uygun ayakkabı seçimi ve iltihap giderici ilaçlar tercih edilmektedir. Ancak daha ileri vakalarda fizik tedavi, germe egzersizleri, topuk destekleri veya enjeksiyon tedavileri gerekebilir. Uygun tedaviyle çoğu hasta birkaç hafta içinde rahatlama hissedebilmektedir.

Topuk Bursit Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Topuk bursitinin tedavisi, iltihabın şiddetine  ve nedenine göre kişi özel olarak planlanır. Ağrının azaltılması, dokuların iyileşmesi ve tekrarlama ihtimalinin önlenmesi ilk hedeftir. Tedavi süreci çoğu durumda aşağıda listelediğimiz beş ana basamaktan oluşur:

1. Konservatif (İlk Basamak) Tedavi

İlk basamak tedavide genellikle  dinlenme, soğuk uygulama ve antiinflamatuar ilaçlar tercih edilen yöntemlerdir. Bu dönemde uygun ayakkabı kullanımı ve topuk yükseltici desteği gibi önelemler baskıyı azaltarak ağrının hafiflemesini sağlar.

2. Fizik Tedavi ve Egzersizler

Germe ve güçlendirme egzersizleriyle özellikle aşil tendonu üzerindeki gerginliği azaltarak iyileşmeyi hızlandırılabilir. Fizyoterapide uygulanan ultrason ve TENS gibi yöntemler, dolaşımı artırıp dokuların onarımını destekler.

3. Enjeksiyon ve Gelişmiş Uygulamalar

Şiddetli iltihapta kortikosteroid enjeksiyonu kısa süreli rahatlama sağlayabilir. Proloterapi ve prolozon gibi yenileyici uygulamalardan destekleyici olarak yararlanılabilir.

4. Ortotik ve Mekanik Düzeltmeler

Yumuşak tabanlıklar, topuk yastıkları ve uygun ayakkabılar bursaya binen baskıyı azaltır. Ayakkabının arka kısmının yumuşak ve sürtünmesiz olmasıyla iltihap bölgesini korunabilir.

5. Dirençli Vakalarda Cerrahi

Konservatif tedavilere rağmen ağrı devam ediyorsa, cerrahi seçenekler gündeme gelir. Bu işlemde iltihaplı bursa çıkarılabilir veya haglund çıkıntısı düzeltilerek kalıcı baskı ortadan kaldırılabilir.

Topuk Bursit Proloterapi Tedavisi

Proloterapi, topuk bursitinde destekleyici tedavi olarak kullanılabilen enjeksiyon temelli bir yöntemdir. Tedavide genellikle düşük konsantrasyonlu dekstroz solüsyonu bursa çevresine uygulanır. Amaç, dokuda hafif bir iyileşme tepkisi oluşturarak yenilenmeyi ve kan dolaşımını artırmaktır.

Özellikle aşil tendonu çevresinde kronik iltihap ve doku hassasiyeti bulunan hastalarda yararlı olabilir. Topuk bursit tedavisinde proloterapi uygulaması, steril koşullarda ve deneyimli hekim tarafından yapılmalıdır.

Topuk Bursit Prolozon Tedavisi

Topuk bursit teavisinde prolozon, oksijen açısından zengin yapısıyla dokularda kan dolaşımını artırarak iltihabı azaltmayı amaçlar. Hücresel oksijenlenmeyi artırarak doku onarımını hızlandırmayı ve ağrıyı hafifletmeyi hedefler. Kronik ağrı yaşayan hastalara yardımcı olabilir.

Sonuç

Topuk bursiti, genellikle mekanik baskı, yanlış ayakkabı seçimi veya aşırı kullanım sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Ancak erken dönemde fark edildiğinde tamamen iyileşebilmektedir. Tedavinin amacı iltihabı azaltmak, dokuların onarımını desteklemek ve tekrarını önlemektir.

Dinlenme, buz uygulaması ve uygun ayakkabı seçimi çoğu vakada yeterlidir. Daha dirençli durumlarda fizik tedavi, proloterapi veya prolozon gibi destekleyici yöntemler devreye girebilir. Ancak bu tedaviler, daima hekim kontrolünde ve kişiye özel planlanmalıdır.

Kaynakça

1. Physiopedia. Retrocalcaneal Bursitis – Overview, Causes, and Management. Accessed 2024.
2. Mount Sinai Health Library. Bursitis of the Heel: Symptoms and Treatments. 2023.
3. Merck Manual Professional Edition. Achilles Tendon Bursitis (Retrocalcaneal Bursitis): Diagnosis and Treatment. 2023.
4. Journal of Pain Research. Dextrose Prolotherapy in Chronic Tendon and Bursal Inflammation. 2023.
5. EULAR (European Alliance of Associations for Rheumatology). Musculoskeletal Soft Tissue Disorders: Non-surgical Management Guidelines. 2023.

Not: Kesin tanı ve kişiye özel tedavi planı için hekim değerlendirmesi gereklidir.

Sıkça Sorulan Sorular